Waar moet je rekening mee houden in een gamification strategie?
Gamification is spel en competitie elementen inzetten om intrinsieke motivatie op te wekken, waardoor deelnemers beter hun best gaan doen of langer en vaker de tijd willen nemen om iets te leren. Daar zijn verschillende strategieën voor, maar voordat we hier op ingaan is het belangrijk om te beseffen dat gamification nooit een doel is. Het is slechts een middel, waarbij de strategie bepalend is of de gekozen methodiek aanslaat of juist niet.
Gamification gaat in essentie over belonen met status, prijzen of voorrechten en werkt bijna altijd voor alle leeftijden. Daniel Pink heeft ooit het boek Drive geschreven, waarin hij beschrijft, dat hij er na lang onderzoek achter kwam, dat mensen door 3 pijler gemotiveerd worden om iets uit zichzelf te willen doen.
- Autonomie – zelfstandig kunnen handelen
- Meesterschap – iets goed kunnen
- Purpose – het moet zin hebben
In tegenstelling tot wat de meeste mensen dachten, staat een financiële beloning die iemand kan ontvangen heel veel lager in de hiërarchie om iets te willen doen. Gamification speelt in op de door Pink genoemde autonomie en meesterschap. Oftewel, intrinsieke motivatie. Dat het ‘zin moet hebben’ is iets dat meer met de inhoud van het online leerplatform te maken heeft.
Gamification hoeft niet persé te betekenen dat de online leeromgeving een game hoeft te zijn. Meestal juist niet zelfs. Het gaat er meer om dat je incentives en game elementen gebruikt die al honderden jaren een positieve invloed op mensen hebben. Niet om ze te manipuleren, maar om ze te enthousiasmeren. Een fun factor speelt hier ook een belangrijke rol in.
De belangrijkste keuzes in een gamification strategie
Binnen een gamification strategie zijn er randvoorwaarden en methodieken die je op de juiste manier moet willen inzetten. De keuze voor een gamification strategie begint bij de randvoorwaarden die afgestemd moeten zijn op de doelgroep die je wilt motiveren. Afhankelijk van de doelgroep kun je gebruik maken van 4 gamification methodieken:
- Nieuwsgierigheid opwekken
- Het onmogelijke mogelijk maken
- Statusverhoging stimuleren
- Samenwerking faciliteren
Nieuwsgierigheid opwekken door gamification
Sommige mensen houden van raadsels. Ze zien iets uitdagends in bijvoorbeeld een puzzel die ze moeten oplossen. De zoektocht naar de beste oplossing maakt ze blij en gemotiveerd om hier tijd in te steken. Vergelijk dit met iemand die voor jou een route van Amsterdam naar Lissabon op de kaart uitstippelt. Natuurlijk wil je weten of dit wel de snelste of leukste route is en dus steek je er tijd in om de route te controleren.
Een andere vorm van nieuwsgierigheid leren wij al als kind door bijvoorbeeld Paaseieren te zoeken. We kunnen genieten van iets vinden wat een ander nog niet gevonden heeft en dat kan ons motiveren om door te gaan met zoeken.
Het onmogelijke mogelijk maken door gamification
Een veel gebruikte vorm van gamification is het zogenaamde dilemma learning. Dit zijn stellingen waar eigenlijk geen goed of fout antwoord op mogelijk is. Ze spelen bijvoorbeeld in op jouw eigen normen en waarden.
Een voorbeeld is de vraag wat jij zult doen als je hebt gezien dat je beste vriend en collega 10 euro uit de kas gestolen heeft. Spreek je hem er op aan, ga je direct naar je leidinggevende of vertrouw je er eerst op dat hij die 10 euro alleen maar heeft geleend en weer terug zal leggen?
Status verhogen door gamification
Bij spelletjes is het voor de meeste mensen leuk om de winnaar te zijn. We spelen wedstrijden om te winnen. Daar verdienen we niets mee, maar het geeft een bepaalde vorm van status. Status verhogende gamification binnen een online leeromgeving gaat over belonen als je iets als beste of snelste kunt.
Bijvoorbeeld door degene die de meeste vragen goed heeft te belonen met de titel “hero” of “expert”. Maar ook punten sparen kan een goede gamification methodiek zijn. Zeker als je die punten later kunt inruilen voor iets van waarde. (Let alleen wel op dat de te winnen prijs niet het doel op zich moet zijn).
Samenwerken door gamification
Een estafette loop je nooit alleen. Ook een voetbalwedstrijd kun je niet in je eentje winnen. Waar de een liever een potje squash speelt, wil de ander juist liever in teamverband spelen. Door gamification kun je mensen leren of laten samenwerken door een probleem voor te leggen waar je zelfstandig geen oplossing voor kunt vinden.
Een voorbeeld hiervan is om iemand in het magazijn binnen de online leeromgeving verschillende opdrachten te geven, waarbij deze persoon pas aan de volgende opdracht kan beginnen als hij iets van een andere afdeling krijgt. Bijvoorbeeld door een factuurnummer in te voeren die alleen de financiële administratie kan weten.
6 randvoorwaarden van een gamification strategie
Professionals die al jaren met gamification bezig zijn weten inmiddels wat meestal wel en niet werkt. Dit staat niet in steen gebeiteld, maar is wel in de meeste gevallen van toepassing. Hieronder de top 6 randvoorwaarden om rekening mee te houden binnen een gamification strategie.
- Het gaat om de lange termijn
Eenmalig een gamification methodiek gebruiken is leuk, maar zal weinig effect hebben. Dat is meer zoiets als: “doe dit en krijgt dat”. Sommige mensen zijn er gevoelig voor en anderen weer niet. Beter is om een online leeromgeving te creëren waar je graag terug wilt komen, omdat je iets leert, ergens voor kunt sparen of nog een keer kunt laten zien dat je de beste, leukste, slimste of snelste bent.
- Eenvoud in spel en spelregels
Als regels of methodieken te complex worden, haakt men eerder af. Houd het spelelement en de spelregels simpel en begrijpelijk. Bedenk dat de meest succesvolle spelletjes vaak heel eenvoudig zijn. Zorg dus dat iedereen begrijpt hoe het spelelement werkt, wat het doel is en hoe je daar in kunt slagen. Vergeet hierbij niet dat het uiteindelijke doel natuurlijk kennis opdoen is.
- Het mag niet om de prijs gaan
Natuurlijk mag je belonen, maar zorg dat gamification niet om de te winnen prijs gaat. Het moet leuk en leerzaam zijn om te doen. Binnen de online leeromgeving is het doel dat men kennis op wil doen. Je wil de intrinsieke motivatie aanwakkeren om te leren en niet iemand mee laten doen om de jackpot te winnen.
- Hou rekening met verschillende kennis en skill levels
Niet iedereen is overal even goed in. De een kan beter rekenen en de ander beter tekenen. Zorg daarom voor gelijke kansen voor alle deelnemers. Als je op voorhand al weet dat je iets niet kunt, is het lastiger om eraan te beginnen. Voor iedereen moet daarom het begin eenvoudig en haalbaar zijn.
- Er mogen geen verliezers zijn
Ook al is er maar 1 de beste, zorg dat er geen verliezers zijn. Natuurlijk mag je het beste resultaat belonen, maar beloon bijvoorbeeld ook teamprestaties, de deelname zelf, of alleen al de moeite die iemand neemt. Dat hoeft geen beloning in geld of prijzen te zijn. Een simpel bedankmailtje kan soms al voldoening genoeg geven aan de deelnemers.
- Als je beloont, wees dan creatief
Die nieuwste iPad of dat weekendje weg is best leuk, maar dat is niet waar gamification om hoort te gaan. Wees creatief in de manier van belonen. Uren Tetris spelen levert ook geen materiële beloning op. Beloning kan ook in de vorm van een compliment, bovenaan staan in de ranking of door toegang te geven tot het volgende level.
Het is nog nooit bewezen dat iemand beter z’n best gaat doen als de materiële beloning maar groot genoeg is. Persoonlijke aandacht, complimenten of persoonlijke attenties zijn in de praktijk vele malen effectiever gebleken.
Wat heb je zelf liever? Dat ene schilderij die je opa zelf heeft gemaakt en aan je heeft gegeven of een willekeurig schilderij ter waarde van 5.000 Euro van de kunstgalerie?
Conclusie:
Gamification binnen een online leeromgeving gaat om deelnemers intrinsiek te motiveren om te willen leren. De creatieve uitvoering van de gamification en de methodiek is hierbij belangrijker dan de beloning. Een goed doordachte en uitgewerkte gamification strategie helpt om de methodiek aan te laten sluiten bij de doelgroep. Natuurlijk wil je dat deze strategie ook aansluit op de Learning & Development strategie die de onderneming hanteert. Wil je daar meer over weten, lees dan het artikel: Wat is een Learning & Development strategie?